Journalistiek onderzoek ‘Energiearmoede. Oorzaken, impact en oplossingen’
De cijfers liegen er niet om: volgens TNO kunnen 700.000 gezinnen hun gas en licht nu of in de nabije toekomst niet of nauwelijks betalen vanwege de snel stijgende energieprijs en omdat huishoudens met lage inkomens meestal niet kunnen investeren in duurzame energie. Eind 2021 schreef ik een compact rapport over hoe bestuurders, professionals, actievoerders aankeken tegen de oplossingen voor energiearmoede. De grote energiecrisis volgde enkele maanden later na het begin van de oorlog in Oekraine.
Energiearmoede treft zowel nieuwe groepen, denk aan mensen met een eigen woning maar zonder middelen om deze te verduurzamen, als mensen die sowieso al in bestaansonzekerheid leven. Ongeveer de helft van de Nederlanders heeft geen vast contract en is per 1 januari 2022 geconfronteerd met een prijsverhoging.
Gemiddeld genomen zijn mensen bij de vier grote energiemaatschappijen zo’n 30% meer gaan betalen aan elektriciteit en 60% meer aan gas. De compensatie, 400 euro bij gemiddeld gebruik en 200 euro extra voor mensen met een uitkering of inkomen op het minimumniveau schiet tekort als mensen in een slecht geïsoleerde woning wonen of een groot gezin hebben.
Het slechtste af zijn mensen die een nieuw contract moeten afsluiten, bijvoorbeeld omdat zij na een scheiding verhuizen of omdat de energieleverancier failliet is. Voor hen ligt de gasprijs al gauw rond de 2 euro per kubieke meter (dit was 50 cent). Mensen in een woning die van het gas af is met een contract dat nog lang loopt, zijn het beste af.
Met deze journalistieke reportage schetsen we vanuit verschillende perspectieven een beeld van de ernst van energiearmoede. Onder meer hoe sociaal professionals, burgerinitiatieven en branche- en belangenorganisaties tegen het vraagstuk aankijken, welke praktijksituaties zij tegenkomen en welke oplossingen zij voor zich zien. Oplossingen die, ondanks dat ze om een langere adem vragen, simpelweg niet meer uitgesteld kunnen worden.
Colofon
Movisie, maart 2022. Auteur: Martin Zuithof (journalist), Ans Oudjans (interview ‘Wat merken bewindvoerders? In gesprek met Arie Verkerk en anderen’) met medewerking van Christine Kuiper (Movisie) Eindredactie: Susanne Conradi, Communicatie Movisie. Fotografie: 123RF. Vormgeving: Suggestie & illusie.
Download hier het rapport: “Energiearmoede. Een journalistiek onderzoek naar oorzaken, impact en oplossingen”
Energiearmoede. Een journalistiek onderzoek naar oorzaken, impact en oplossingen