Ayaan Hirsi Ali: ‘Blijf je mond open doen’
22 februari 2025 – Ik denk nog wel eens aan Ayaan Hirsi Ali, die ruim twntig jaar geleden pleitte voor een verlichte Islam. In april 2002 interviewde ik haar als een van de eerste journalisten over de opvang van moslimvrouwen binnen de hulpverlening: ‘Als tolk heb ik het leed gezien: vrouwen die het slachtoffer zijn van geweld, kinderen die verwaarloosd zijn. Ik vind dat hulpverleners hierover veel meer hun mond open moeten doen.’
Ayaan werkte nog voor de Wiardi Beckmanstichting, had in enkele tv-programma’s van zich laten horen en had naam gemaakt met artikelen in Trouw. Ze pleitte voor de afschaffing van de vrijheid van onderwijs, omdat het Islamitische onderwijs in haar ogen dreigde uit te lopen op een complete afgesloten zuil. In de daarop volgende turbulente maanden – na de moord op Pim Fortuyn – groeide Ayaan uit tot een nationale beroemdheid.
Het verband tussen religie en rationaliteit is volgens u zoekgeraakt in de islam. Hoe kun je hier de verlichting van de islam beginnen?
‘Kinderen gaan op hun vijfde naar de Koranschool, maar zouden dan ook al kunnen beginnen met filosofielessen. Moslims krijgen nu eenzijdige religieuze informatie, vanaf de geboorte tot de dood. Dat kun je aanpakken door tegenwicht te bieden door in alle scholen zo vroeg mogelijk filosofielessen op te nemen. Dat geeft mensen toch het idee dat ze ook zelf leren nadenken. Als je alleen de geboden en verboden van de islam tot je krijgt, is het nadenken totaal afgesloten.’
Islamitische jongeren moeten veel meer begeleiding krijgen vanuit de hulpverlening?
‘Jeugdcentra zouden kunnen registreren hoeveel jongeren conflicten hebben met hun ouders. Ze raken verwesterd en willen dezelfde dingen als hun Nederlandse vrienden. Dat stuit op een enorm verzet thuis, want dat is weer in strijd met de eer van de familie en het afwijzen van individuele vrijheden. Hoeveel van die conflicten gaan over islamitische normen en waarden? Dan kunnen we er met zijn allen over debatteren. Dat was heel lang taboe. Daarnaast moeten we het onderwijssysteem aanpassen. We moeten het niet meer hebben over Marokkanen, Turken, enzovoorts, maar over Nederlandse minderheden.’
Lees het interview: ‘Dwang op collectief niveau is nog taboe’. Politicologe Ayaan Hirsi Ali over de noodzaak tot emancipatie van moslims, Martin Zuithof, Zorg + Welzijn, 24 april 2002. Ayaan Hirsi Ali, VVD-kamerlid van 2003-2006. Foto: Gage Skidmore, Wikipedia.