Doe-democratie in Drimmelen: ‘We zetten de burger letterlijk op een podium’
Tijdens de Meet and Match-avond in het Brabantse Drimmelen hielden achttien actieve burgers een presentatie van minuut (een ‘pitch’) over hun gouden idee voor de gemeente. Vervolgens schoven zo’n 90 belangstellenden bij hen aan om mee te denken, aanvullende ideeën te lanceren of een samenwerking te starten. Met meer dan honderd deelnemers was de avond een succes: veel actieve bewoners, professionals én een trotse burgemeester.
Plaats van handeling: het bezoekerscentrum De Biesbosch, gelegen tussen de jachthavens van het gelijknamige natuurgebied aan de rand van Drimmelen. Deze West-Brabantse gemeente heeft dorpskernen als Drimmelen, Made, Hooge Zwaluwe, Lage Zwaluwe, Terheijden en Wagenberg. De ‘pitches’ zijn divers en lopen uiteen van plannen voor ontmoetingsdagen, sociale cohesie-initiatieven, zomerfeesten, alfabetseringsprojecten tot aan de herinrichting van een kerk.
Zo houdt Peter de Greef (Bewonersplatform Lage Zwaluwe) een pleidooi voor ‘meer sociale cohesie’, door de school in het dorp meer bij activiteiten te betrekken. Brigitta Naber zoekt vrijwilligers die zich willen inzetten voor ‘Ons Dorpshuys Drimmelen’. Mieke Mes zoekt partners die iets willen doen voor een betere omgang met dementerenden in de dorpen. Opvallend zijn ook de vele maatjes- en coaching-initiatieven: ‘Vrijwilligers voor mensen met een beperking’, ‘Sporten voor mensen met een beperking’, ‘Koken voor mensen met een beperking’.
Meet and Match: Zomerfestijn-Alliance
Arjan Verhoeven van Muziekvereniging Alliance zoekt medestanders die het Zomerfestijn -annex- braderie in Lage Zwaluwe nieuw leven willen inblazen. Even later schetst hij zijn probleem: ‘Mensen raken kennelijk uitgekeken op de braderie. De ondernemersvereniging toont zich niet zo geïnteresseerd. In mei zijn de Havenfeesten, hebben we in Lage Zwaluwe misschien te veel feesten? Voor ons was het zomerfestijn ook een manier om geld te verdienen als vereniging. Ingewikkeld is wel dat het in Lage Zwaluwe aan een duidelijke dorpskern ontbreekt.’
Aan tafel zit ook Jopie Zasburg van Bewonersplatform Lage Zwaluwe. Zij laat blijken graag met Verhoeven verder te willen denken over een slimme invulling van het Zomerfestijn. ‘We willen graag verbindingen leggen met alle initiatieven die er zijn. Jammer was dat toen we afspraken wilden maken met de sportverenigingen, bijna iedereen afhaakte. Het is hartstikke belangrijk dat alle verenigingen elkaar kennen, want je kunt van elkaar leren.’ Alle clubs in het dorp zouden een bijdrage aan de braderie moeten leveren, maar of ze daar zin in hebben, valt nog te bezien. Tot een concreet actieplan voor het zomerfestijn komt het nog niet, maar er is duidelijk een ‘match’ tussen het bewonersplatform en de muziekvereniging.
Meet and Match: Willibrorduskerk wordt restaurant met sociale functie
Dieuwke Stellinga is ondernemer met een achtergrond in de gehandicaptenzorg en ze zoekt medestanders voor haar plannen met de Willibrorduskerk in Hooge Zwaluwe. Samen met haar man wil ze er een restaurant beginnen, maar de kerk moet ook een sociale functie behouden in het dorp. ‘We willen geld verdienen, en ook plaats bieden aan mensen met een beperking.’ De bewoners en professionals die na Dieuwke’s pitch aanschuiven aan tafel reageren enthousiast. Een mevrouw van Prisma Gehandicaptenzorg biedt direct de diensten van haar organisatie aan. ‘Hebben jullie wel eens gedacht aan onderaannemerschap? Dat betekent dat je de dagbesteding kunt laten uitvoeren door Prisma.’
Ook wijst ze op de gevolgen van het stoppen van sociale werkplaatsen door de veranderingen in de Wwb. ‘Veel van onze bewoners zitten straks thuis, met alle problemen van dien. Vanaf 2015 is de gemeente dan verantwoordelijk voor de begeleiding van deze doelgroep. Mogelijk is het restaurant een goede dagbesteding voor onze doelgroep. ‘Ook verscheidene andere professionals aan tafel zien aanknopingspunten met het nieuwe dorpsrestaurant met sociale functie. Zo denkt Anja Wiericx (MEE West-Brabant) dat het restaurant veel kansen biedt voor mensen met lichamelijke beperkingen. Met de juiste begeleiding , dat wel. Han Franken van de GGD Drimmelen vraagt zich of er een samenwerking mogelijk is van het restaurant met het moestuinenproject van de dorpsschool.
Niet alles bedenken
Op het eind van de avond vertelt Lilian Lambrechts, coördinator Dorpsgericht werken van Drimmelen, dat de pitches een gevolg zijn van nieuwe Wmo-beleid dat de gemeente na eerdere bijeenkomsten met bewoners en organisaties heeft opgesteld. ‘Dorpsgericht werken is een manier van werken waarbij we als gemeente met bewoners en samenwerkende organisaties de leefbaarheid, veiligheid en sociale betrokkenheid stimuleren. Ik weet wat er in de dorpen leeft en waar de actieve bewoners zijn. Ik heb de pitches gekozen en de betrokkenen benaderd’, legt Lambrechts uit.
‘We moeten af van het idee dat we alles op het gemeentehuis kunnen bedenken’
Zij wijst trots op het succes dat de Drimmelense initiatieven hebben bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat een artikel over het Dorpsgericht werken prominent op de bus van de zogeheten Krachttoer heeft afgebeeld. Alle matches worden op de site van de gemeente geplaatst (zie hier de eerdere webpagina). Zo zijn de initiatieven te volgen, kunnen ook andere actieve burgers en organisaties zich aansluiten en een bijdrage leveren. Ook burgemeester Gert Kok zegt dat hij trots is. ‘We krijgen hier een zaal vol met hele actieve inwoners, die werken aan leefbaarheid en mensen met beperkingen ondersteunen. Dat is heel mooi, want we moeten af van het idee dat we alles op het gemeentehuis kunnen bedenken. De gemeente moet steeds meer alleen faciliteren en ondersteunen.’
Burger op het podium
‘We zetten de burger letterlijk op een podium. Vervolgens schuiven professionals en bestuurders bij hen aan en niet andersom’, vertelt Saskia van Grinsven, senior-adviseur gebiedsgericht werken van Movisie, presentator van de avond en medeontwikkelaar. ‘We wilden actieve burgers hun initiatieven laten presenteren en ze in contact brengen met zoveel mogelijk andere burgers en partijen. De doe-democratie is iets waarin de overheid participeert.’
‘Dit is een van de meest verfrissende bijeenkomsten die ik heb meegemaakt’
‘We draaien het dus om: de burger heeft het initiatief en de overheid gaat op een moderne manier de regie voeren. De gemeente stond voor dit concept open en Lilian Lambrechts heeft alle pitches geworven. Wij hebben op de achtergrond meegedacht welke pitches interessant zijn en hebben vorm gegeven aan de avond. Dat kon alleen doordat we een opdrachtgever hebben, die er ook echt in gelooft.’ ‘Wat in Drimmelen gebeurt, is echt nieuw. Dit is ook een van de meest verfrissende bijeenkomsten die ik heb meegemaakt op dit gebied’, aldus Van Grinsven.
Marjoke Verschelling, adviseur bij Movisie en mede-ontwikkelaar: ‘Dat het ministerie van Binnenlandse Zaken Drimmelen heeft opgenomen in de Krachttoer, zegt ook wel iets. Met de bus brengt het ministerie goede voorbeeldprojecten van de Doe-democratie bij professionals en bestuurders onder de aandacht. Vanuit Movisie hebben we daaraan bijgedragen met zo’n twintig diensten en producten, waarmee we de Doe-democratie willen stimuleren.’
Door Martin Zuithof. Foto: Saskia van Grinsven (Movisie) voor een gevuld bezoekerscentrum De Biesbosch. Meet-and-Match avond in Drimmelen op 14 november 2013.